Agrarisch Natuurlijk - Over het project

U leest hier alles over het project Agrarisch Natuurlijk - Meer groen loont.

Welke organisaties zijn betrokken bij dit project?

  • ZuivelNL: ZuivelNL is de ketenorganisatie van de zuivelsector. ZuivelNL faciliteert het overleg tussen belangenorganisaties van melkveehouders (DDB, NMV en LTO) en de zuivelondernemingen (NZO) en creëert met gezamenlijke initiatieven toegevoegde waarde. De melkveehouderij heeft als belangrijke gebruiker van landbouwgronden – met name graslanden – een grote invloed op de biodiversiteit. De zuivelketen wil de kansen benutten om bij te dragen aan het behoud en het herstel van biodiversiteit. Een goed verdienmodel is hierbij randvoorwaardelijk.
  • BoerenNatuur: BoerenNatuur is de koepelorganisatie van de 40 agrarische collectieven, de leden van BoerenNatuur, zij organiseren het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) vanuit de overtuiging dat natuurinclusieve landbouw een landbouwsysteem is dat bodem, klimaat, water, natuur en landschap op het bedrijf en in de regio versterkt. De collectieven zijn de spil tussen de individuele agrariërs die het ANLb uitvoeren op hun grond. Samen zorgen ze voor een landschap waar je insecten hoort zoemen, bloemen ziet bloeien en ruimte is voor vogels en dieren.
  • Stichting Biodiversiteitsmonitor: In het project wordt gebruik gemaakt van de pakketten en KPI’s zoals vastgesteld door de Stichting Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij.

Biodiversiteitsmonitor

De Biodiversiteitsmonitor melkveehouderij maakt met behulp van een integrale set van Kritische prestatie-indicatoren (KPI’s) de impact van de melkveehouderij op biodiversiteit meetbaar. Door deze meetbaarheid kunnen de KPI’s fungeren als basis voor het stapelen van belonen voor prestaties op biodiversiteit.

De Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij bestaat uit 7 KPI’s die samen een integraal beeld geven van de impact van de melkveehouderij op biodiversiteit. U leest hier meer over op biodiversiteitsmonitor.nl.  Met behulp van de KPI’s van de Bbiodiversiteitsmonitor is de impact van een individueel bedrijf op de verschillende biodiversiteitsdoelen meetbaar. U heeft sinds 2018 inzicht in 5 van deze KPI’s in het Dashboard Milieu, op basis van data uit de KringloopWijzer. De 2 KPI’s ‘Natuur en Landschap’ en ‘Kruidenrijk grasland’ zijn nog niet landelijk beschikbaar. Met dit project zetten we een stap om de totale set beschikbaar te stellen.

KPI 'Natuur en Landschap' en KPI 'Kruidenrijk grasland'

Stichting Biodiversiteitsmonitor en BoerenNatuur hebben samen een werkwijze ontwikkeld om agrarisch natuur- en landschapsbeheer uit te drukken in 2 KPI's. In 2018 en 2019 is de werkwijze uitgetest en verder verfijnd in 2 pilotrondes. Hierdoor is een systematiek ontwikkeld die aantoont dat een breed toepasbare uniforme, landelijke werkwijze rond de KPI’s ‘Natuur en Landschap’ en ‘Kruidenrijk grasland’ voor alle melkveehouders mogelijk is. 

De werkwijze bestaat uit een aantal stappen die de melkveehouders, agrarische collectieven en BoerenNatuur zetten voor het begeleiden, intekenen, registreren en borgen van de beheerinspanningen van melkveehouders. De verzamelde gegevens worden per bedrijf vertaald in de KPI’s ‘Natuur en Landschap’ en ‘Kruidenrijk grasland’. Deze KPI’s maken de prestaties van de melkveehouder op dit vlak inzichtelijk, meetbaar en geborgd.

Beheerpakketten Biodiversiteitsmonitor en Agrarisch natuur en landschapsbeheer als input voor KPI’s 

De Beheerpakketten Biodiversiteitsmonitor (BBM) vormen de basis voor de inspanningen op het vlak van natuur- en landschapsbeheer. Deze pakketten worden vastgesteld door de Stichting Biodiversiteitsmonitor op advies van een interdisciplinaire BBM-commissie. Daarnaast is de werkwijze voor intekening van BBM zoveel mogelijk gelijk aan de werkwijze die gebruikt wordt voor het Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb).

Hierbij wordt gebruikgemaakt van SCAN-ICT (systeem van BoerenNatuur) en worden pakketten ingetekend door agrarische collectieven. (Nieuw) ingetekende BBM-pakketten en al afgesloten ANLb-pakketten, inclusief de weging voor de verschillende soorten beheer, vormen daarmee de input voor de KPI’s ‘Natuur en Landschap’ en ‘Kruidenrijk grasland’.

Ik schrijf me in

KPI’s in beeld voor alle melkveehouders

De 2 KPI’s 'Natuur en Landschap' en 'Kruidenrijk grasland' zijn nog niet voor alle melkveehouders inzichtelijk. Op dit moment wordt alleen de biodiversiteitsbijdrage die boeren leveren via het ANLb landelijk geregistreerd. Boeren kunnen alleen meedoen aan het ANLb in de (door provincies) aangewezen leefgebieden. De omvang van het aantal deelnemers is begrensd door de beschikbaar gestelde beheerbudgetten en door de provincie aangewezen gebieden. Dit betekent dat de bijdrage van een boer aan de biodiversiteit groter kan zijn dan het beheer dat hij via ANLb heeft gecontracteerd. Ook zijn er boeren die volledig buiten ANLb-gebieden werken, zij kunnen via KPI’s hun natuur- en landschapsbeheer inzichtelijk maken.

Het doel is om de werkwijze landelijk uit te rollen, zodat alle melkveehouders de mogelijkheid hebben deze KPI’s in beeld te krijgen. De ontwikkeling van een uniforme ‘taal’ in de vorm van een KPI en bijbehorende methodiek maakt het stimuleren en daarbij ook een stapeling van belonen mogelijk. Daardoor kunnen ook andere partijen belonen zoals de markt, banken, verpachters, waterschappen en andere overheden. Een goed verdienmodel is essentieel om het (maatschappelijk) gewenste behoud en verbetering van de biodiversiteit te realiseren.

Ervaringen delen

Met de landelijke uitrol faciliteren we de diverse initiatieven om te belonen op KPI’s en zetten we een stap verder dan in de pilots. We genereren daarmee nieuwe kennis over het werken met KPI’s en ervaring over het daadwerkelijk landelijk uitrollen van deze werkwijze. Belangrijk onderdeel van dit project is het delen van de ervaring die we al hebben opgedaan en die we nog gaan opdoen tijdens het project. De inzet is daarom onder andere om webinars en informatiesessies te organiseren om andere partijen bij het project te betrekken en zo ook nieuwe beloners te vinden.

Tijdlijn

De eerste inschrijfronde liep tot en met 24 juni 2024. U kunt zich nu inschrijven voor de tweede inschrijfronde. Uiterlijk 15 oktober 2024 krijgt u bericht van ZuivelNL of u aan het project kunt deelnemen.

Dit is een door het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur gesubsidieerd project met een beperkt aantal plekken. Bij overschrijding van het maximum aantal deelnemers moeten ZuivelNL en BoerenNatuur helaas een selectie maken. We vinden het belangrijk dat u hier vooraf van op de hoogte bent. Uiteraard streven we ernaar iedereen die zich inschrijft ook te laten meedoen. In het geval van een selectie kijken we naar de volgende aspecten:

  • Locatie van uw bedrijf. De 40 collectieven zijn over het hele land verdeeld. Per collectief is een maximaal aantal deelnemers mogelijk.
  • Huidige ANLb of BBM beheer. We zetten in op verdeling van deelnemers die al beheer toepassen en voor wie beheer nieuw is.
  • Datum van inschrijven. Mochten er na het doorlopen van de bovenstaande selectiecriteria nog te veel deelnemers zijn, dan volgt selectie op volgorde van aanmelden.
Ik schrijf me in

Veelgestelde vragen

We hebben veelgestelde vragen over Agrarisch Natuurlijk voor u op een rij gezet.

Algemeen

Wat is het doel van het project?

Het project 'Agrarisch Natuurlijk – Meer groen loont', uitgevoerd door BoerenNatuur en ZuivelNL, streeft ernaar om uw inzet voor natuur- en landschapsbeheer inzichtelijk, meetbaar en beloonbaar te maken.

We willen u begeleiden om in beeld te brengen wat uw bijdrage aan biodiversiteit op uw boerenerf en -land is. Samen willen we aantonen dat het landelijk systeem ingezet kan worden om beloningen voor biodiversiteit in de toekomst gestapeld kunnen worden.

Waar gaat het precies over?

In dit project wordt u door het lokale agrarische collectief geholpen bij het kiezen en afsluiten van relevante Beheerpakketten uit de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij.

Op basis van deze pakketten, en eventueel gecombineerd met al aanwezige ANLb-pakketten, worden de KPI's 'Natuur en Landschap' en 'Kruidenrijk grasland' berekend.

Verschillende pakketten dragen dus bij aan dezelfde KPI. Het is aan u, welke keuzes u maakt en hoe u een bepaalde KPI-score bereikt.

Welke organisaties zijn betrokken bij het project?

  • ZuivelNL: ZuivelNL is de ketenorganisatie van de zuivelsector. ZuivelNL faciliteert het overleg tussen belangenorganisaties van melkveehouders (DDB, NMV en LTO) en de zuivelondernemingen (NZO) en creëert met gezamenlijke initiatieven toegevoegde waarde. De melkveehouderij heeft als belangrijke gebruiker van landbouwgronden – met name graslanden – een grote invloed op de biodiversiteit. De zuivelketen wil de kansen benutten om bij te dragen aan het behoud en het herstel van biodiversiteit. Een goed verdienmodel is hierbij randvoorwaardelijk.
  • BoerenNatuur: BoerenNatuur is de koepelorganisatie van de 40 agrarische collectieven, de leden van BoerenNatuur, zij organiseren het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) vanuit de overtuiging dat natuurinclusieve landbouw een landbouwsysteem is dat bodem, klimaat, water, natuur en landschap op het bedrijf en in de regio versterkt. De collectieven zijn de spil tussen de individuele agrariërs die het ANLb uitvoeren op hun grond. Samen zorgen ze voor een landschap waar je insecten hoort zoemen, bloemen ziet bloeien en ruimte is voor vogels en dieren.
  • Stichting Biodiversiteitsmonitor: In het project wordt gebruik gemaakt van de pakketten en KPI’s zoals vastgesteld door de Stichting Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij.

Hoe lang duurt het project en het natuur- en landschapsbeheer?

Het project duurt 2 jaar en eindigt op 31 december 2025. U maakt afspraken met het agrarisch collectief over de looptijd van het beheer, dit is tenminste voor de looptijd van het project.

We hebben de intentie om het beheer daarna te laten doorlopen en het project ook te verlengen.

Wat levert het project mij op?

Dit project biedt u de kans om uw bedrijf te versterken en tegelijkertijd bij te dragen aan een duurzamere toekomst. Wat levert het u op:

  • De agrarische collectieven van BoerenNatuur staan klaar om u te helpen bij het kiezen van de juiste beheerpakketten voor uw bedrijf en geven adviezen voor de uitvoering. Dit advies kost u niets tijdens de looptijd van het project.
  • Uw inzet wordt automatisch vertaald naar de KPI's 'Natuur en Landschap' en 'Kruidenrijk grasland'. Deze komen duidelijk in beeld via een persoonlijk dashboard, zo ziet u precies wat u bijdraagt.
  • Vanuit het project worden steekproefsgewijze controles uitgevoerd om de uitvoering te borgen.
  • U wordt op de hoogte gehouden van de nieuwste ontwikkelingen. Belangrijk onderdeel van dit project is het delen van de ervaringen en inzichten.
  • U ontvangt een eenmalige vergoeding van € 700 voor uw deelname aan het project.

Hoe kan ik me inschrijven voor het project?

U kunt zich inschrijven via het inschrijfformulier.

De eerste inschrijfperiode was van 3 tot en met 24 juni 2024. U kunt zich nu inschrijven voor de tweede inschrijfronde.
Eind september worden deelnemers geselecteerd op basis van:

  • Inschrijfdatum
  • Locatie van het bedrijf
  • Huidig ANLb- of BBM-beheer

U krijgt uiterlijk 15 oktober 2024 bericht van ZuivelNL of u aan het project kunt deelnemen.

Wat kan ik na inschrijving verwachten?

Melkveehouders die zich hebben ingeschreven tijdens de eerste inschrijfronde (tot en met 24 juni) hebben op 15 juli bericht gekregen of zij kunnen deelnemen aan het project.

Inschrijving na 24 juni 2024
1) Eind september maken ZuivelNL en BoerenNatuur, indien nodig, een selectie van alle inschrijvingen op basis van de criteria: locatie van het bedrijf, huidig ANLb- of BBM-beheer en inschrijfdatum.

2) U hoort uiterlijk 15 oktober of u aan het project kunt deelnemen. Wanneer u kunt deelnemen krijgt u een e-mail met daarin een link naar de aanmeldpagina. Hier vult u aanvullende contactgegevens in, zodat u kunt worden aangemeld bij het betreffende agrarisch collectief uit in uw regio.

Bij welk agrarisch collectief word ik ingedeeld/ toegewezen?

Op de site van BoerenNatuur kunt u zien welk collectief in uw regio actief is en kunt u uitzoeken in welk werkgebied uw percelen vallen: www.boerennatuur.nl/collectieven.

In de meeste gevallen wordt u aan dit collectief toegewezen.

Wat kan ik na afloop van het project verwachten?

We willen dat alle melkveehouders in Nederland kunnen meedoen aan natuur- en landschapsbeheer en dat beloners daarvoor een financiële bijdrage leveren. Daarvoor is het nodig dat de werkwijze met KPI's breed beschikbaar komt en overgenomen wordt.

De (geanonimiseerde) resultaten van het project worden gedeeld met verschillende partijen zoals:

  • Markten
  • Banken
  • Verpachters
  • Waterschappen
  • Overheden

Zo kunnen beloners worden verbonden aan boeren die zich inzetten voor natuur- en landschapsbeheer. Een belangrijk onderdeel van het project is het opzetten van een structuur om beloners en melkveehouders met elkaar in contact te brengen.

Bij wie kan ik terecht voor vragen?

Bij deelname komt een veldwerker van het agrarisch collectief in uw regio bij u langs voor een persoonlijk adviesgesprek. De veldmedewerker is uw aanspreekpunt tijdens het project.

Kosten, beloningen en administratie

Moet ik betalen voor de inschrijving?

Nee, aan de inschrijving zijn geen kosten verbonden. Wel is een machtiging voor Mijn percelen via RVO nodig, zodat het collectief uw percelen kan inzien en pakketten kan intekenen.

Als iemand van het collectief langskomt, krijg ik daar een rekening van?

Nee, u krijgt daar geen rekening van. De kosten van het collectief worden gedragen door het project.

Zijn er andere kosten aan mijn deelname verboden?

Nee, er zijn geen andere kosten aan uw deelname verbonden. Met uitzondering van mogelijke kosten voor beheer, deze zijn in dit project voor eigen rekening.

Krijg ik een beloning voor het natuur- en landschapsbeheer vanuit het project?

Nee, u krijgt voor deelname aan het project een eenmalige onkostenvergoeding van € 700. Deze onkosten zijn een vergoeding voor de tijd en inspanning om gedurende 2 jaar met dit project mee te doen.

Wat is nodig voor de administratie en verwerking van het beheer?

Om het beheer in te tekenen, moet u via Mijn RVO een machtiging afgeven. Zo kan het agrarisch collectief uw percelen bekijken in SCAN-ICT (systeem van BoerenNatuur). Als u al ANLb-beheerpakketten heeft, is dit al geregeld.

Uw keuze aan beheerpakketten wordt vastgelegd in SCAN-ICT. Het collectief controleert steekproefsgewijs het beheer, zodat een geborgde KPI kan worden berekend.

Inloggen bij Mijn RVO

1) Ga naar mijn.rvo.nl/web/klantportaal-site/machtigingen.

2) Klik bij 'Mijn machtigingen Mijn RVO' op 'Registreren en beheren'.

3) Gebruik E-herkenning of uw DigiD om in te loggen.

4) Kies voor ‘Iemand machtigen’.

5) Geef KvK-nummer van het collectief op of gebruik het relatienummer van RVO.nl (per collectief).

6) Selecteer ‘Percelen raadplegen’.
Daarmee haalt het collectief de bedrijfspercelen op. Derden kunnen nooit een perceel aanmaken en/of wijzigen.

7) Kies de begindatum van vandaag of morgen.

8) Zet een vinkje bij ‘Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden’.

9) Klik op ‘Versturen’ en log uit op de gebruikelijke manier.

Wie kan mijn KPI-score inzien?

Uw KPI-score is alleen voor u in te zien, tenzij u een andere partij machtigt en daarmee de score deelt.

Type beheer

Hoe bepaal ik welke vormen van natuur- en landschapsbeheer ik (aanvullend) wil gaan doen?

Bij deelname komt een veldmedewerker bij u langs voor persoonlijk advies over de beheerpakketten en de mogelijkheden op uw bedrijf. Op basis daarvan kunt u kiezen welke vormen van beheer u wilt toepassen en hierover maakt u afspraken met het collectief.

De beheerpakketten zijn vastgelegd in het beheerpakkettenboekje van de Biodiversiteitsmonitor: www.beheerpakketten-biodiversiteit-melkveehouderij.nl.

Veel verschillende vormen van beheer zijn mogelijk zoals:

  • Kruidenrijk grasland
  • Behoud van oude graslanden
  • Weidevogelbeheer zoals plas-dras
  • Onderhouden van landschapselementen

Hoe worden de KPI's 'Natuur en Landschap' en 'Kruidenrijk grasland' berekend?

U vindt meer informatie over deze berekening op www.beheerpakketten-biodiversiteit-melkveehouderij.nl.

Bij wie kan ik terecht voor vragen?

Bij deelname komt een veldwerker van het agrarisch collectief in uw regio bij u langs voor een persoonlijk adviesgesprek. De veldmedewerker is uw aanspreekpunt tijdens het project.

Deelname aan dit project en andere initiatieven

Wat is de relatie met ANLb in dit project?

Het agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) is een systeem dat sinds 2016 actief is. Het biedt agrariërs (niet alleen melkveehouders) in aangewezen leefgebieden de mogelijkheid om ANLb-beheerpakketten af te sluiten via het agrarisch collectief in hun regio. Deze beheerpakketten worden ook meegenomen in de berekening van de KPI.

Dus ook als u al ANLb-pakketten heeft, kunt u meedoen aan dit project. De ANLb-pakketten tellen mee voor de berekening van uw KPI's.
U kunt geen ANLb-pakketten afsluiten binnen dit project.

Waarom kan ik geen (extra) ANLb-pakketten afsluiten?

ANLb is een door de overheid gefinancierd stelsel, deels gefinancierd vanuit Europa. Provincies wijzen specifieke leefgebieden en budgetten toe waar dit beheer kan worden afgesloten.

Het is daarom niet mogelijk om via dit project alsnog extra ANLb af te sluiten. Wel kunnen al afgesloten ANLb-pakketten meetellen in de berekening van de KPI's.

Ik kom niet in aanmerking voor ANLb in verband met de locatie van mijn bedrijf, kan ik me wel aanmelden voor dit project?

Ja, dit project staat juist voor iedere melkveehouder open.

Ik ben deelnemer van PlanetProof, kan ik me ook inschrijven voor dit project?

Ja, u kunt zich inschrijven. Dit project maakt gebruik van de methode die is ontwikkeld door de Stichting Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij. Hierdoor kan de berekening van de KPI’s 'Natuur en Landschap' en 'Kruidenrijk grasland' iets anders zijn dan de KPI die wordt vastgesteld door een andere rekenwijze van SMK binnen PlanetProof.

Mijn KPI’s Natuur en Landschap en Kruidenrijk grasland zijn eerder al berekend in andere projecten/pilots, kan ik me ook voor dit project inschrijven? Bijvoorbeeld Duurzaam Boeren in Drenthe en Brabantse Biodiversiteit Monitor

Ja, u kunt zich ook voor dit project inschrijven. Dit project maakt gebruik van de methode die is ontwikkeld door de Stichting Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij. Hierdoor kan de berekening van de KPI's 'Natuur en Landschap' en 'Kruidenrijk grasland' iets anders zijn dan de KPI die u mogelijk via een ander project of pilot heeft ontvangen.

Hoe staat het project in verhouding ten opzichte van de invulling van de PPLG’s door de provincies?

Nog niet alle provincies maken gebruik van de KPI's, maar veel zijn wel gericht op doelsturing. Het ontbreekt echter aan een uniforme invulling van het beleid, wat een knelpunt vormt.

Met ons project Agrarisch Natuurlijk willen we hieraan bijdragen door een uniforme werkwijze uit te rollen. We streven ernaar dat dit initiatief breed wordt omarmd, niet alleen door provincies maar ook door andere belanghebbenden.

Afkortingen en begrippen

SCAN-ICT

SCAN-ICT is het systeem van BoerenNatuur met daarin verschillende modules. Voor dit project wordt gebruikgemaakt van SCAN-GIS. Hierin registreert het lokaal agrarisch collectief per melkveehouder, per perceel het uitgevoerde beheer.

Beheerpakketten BBM-pakketten

U leest alles over de Beheerpakketten BBM-pakketten op: www.beheerpakketten-biodiversiteit-melkveehouderij.nl.

ANLb

Het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) is een subsidie voor agrarische collectieven vanuit provincies, waterschappen en het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB).

Met deze subsidie:

  • beschermen en verbeteren landbouwers de omgeving van dieren.
  • werken landbouwers aan waterkwaliteit.
  • dragen landbouwers bij aan klimaatdoelen.

Dit doen ze bijvoorbeeld door graslanden minder te bemesten. En door laat te maaien, zodat vogels er kunnen broeden. Het collectief let erop dat het beheer van deelnemers in verschillende gebieden op elkaar aansluit. Leefgebieden van soorten kunnen namelijk op het terrein van meerdere bedrijven liggen.

U leest meer over ANLB op: www.rvo.nl/subsidies-financiering/glb-2024.


Voor het communicatieplan bij dit project is sprake van steun van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.
Het project waarin melkveehouders kunnen meedoen aan agrarisch natuurbeheer wordt gefinancierd vanuit het ministerie van LNV.

logo.name