Groene grondstof voor biologisch mest aanzuren: effect op emissie van NH3 & CH4, groengas productie en biodiversiteit

De melkveehouderij staat voor de uitdaging om de uitstoot van ammoniak (NH3) en broeikasgassen te verminderen. Door mest biologisch aan te zuren met melasse of energierijke gewassen kan deze emissie kosteneffectief worden verlaagd. Dit proces creëert mest met een hoge energie-inhoud die geschikt is voor vergisting. Het resulterende biogas kan worden opgewerkt tot groengas, wat niet alleen het vergistingsproces financiert maar zelfs een positief rendement kan opleveren.

Waarom dit project belangrijk is:

  • Nederland heeft een doelstelling van 2 miljard m³ groengasproductie in 2030. Recent is in een Tweede Kamerbrief de verplichte bijmenging van groengas in het aardgasnet aangekondigd. Grootschalige mestvergisting is essentieel om deze doelen te halen.
  • Door eigen teelt van energierijke gewassen zoals Silphie, Sorghum, mais of voederbieten kan de sector de aankoop van melasse verminderen of volledig vervangen. Dit maakt zelfs extensivering mogelijk zonder verlies van inkomen, dankzij de opbrengsten uit biogas/groengas.
  • De teelt van additionele gewassen, in het bijzonder Silphie, verhoogt de gewasdiversificatie en bevordert de biodiversiteit op het bedrijf.
  • Het biologisch aanzuren is toepasbaar in bestaande stallen, zowel met rooster- als dichte vloeren. Na aanzuring kan de mest direct vergist worden of gescheiden in een dikke en dunne fractie. De zure dunne fractie kan worden gebruikt om stalvloeren te spoelen, wat de NH3-emissie verder vermindert en mogelijk ook de klauwgezondheid van de dieren verbetert.
  • Bij mestvergisting kan stikstof uit de mest worden gestript, waarmee hoogwaardige RENURE meststoffen kunnen worden geproduceerd.

Doel van het project

Dit project onderzoekt hoeveel van de potentiële gewassen (Silphie, maïs, Sorghum en voederbieten) nodig is voor effectieve mestverzuring en berekent de extra biogas/groengasopbrengst die dit oplevert. Met deze kennis kunnen veehouders en akkerbouwers bepalen welk areaal van deze gewassen zij moeten telen voor hun specifieke situatie.

Het project levert ook praktische informatie over de verwerking en toevoeging van deze gewassen aan mest. Een belangrijk bijkomend voordeel is dat gewassen zoals Silphie bijdragen aan gewasdiversificatie en biodiversiteit. Bovendien zorgt de toevoeging van plantaardig materiaal voor een hoger koolstofgehalte in de mest, zelfs na het vergistingsproces.

Wat levert het op?

Deze studie biedt melkveehouders praktische inzichten voor het biologisch aanzuren van mest met energierijke gewassen:

  • Exacte benodigde hoeveelheden gewasmateriaal voor effectieve verzuring.
  • Inzicht in de snelheid van het verzuringsproces door plantfermentatie.
  • Duidelijkheid of volledige verzuring met gewassen mogelijk is of dat een combinatie met melasse of andere energiereststromen optimaler is.

De resultaten maken een onderbouwde toepassing op praktijkschaal mogelijk en ondersteunen lopende en toekomstige praktijkproeven met biologisch aanzuren.

Concrete metingen van ammoniak (NH3) en methaan (CH4) tonen de te verwachten emissiereductie. Het project levert bovendien een kosten-batenanalyse van de inzet van gewassen en reststromen, inclusief de waarde van het extra geproduceerde biogas. Dit geeft melkveehouders een helder beeld van de economische haalbaarheid.

Projecttitel

Groene grondstof voor biologisch mest aanzuren: effect op emissie van NH3 & CH4, groengas productie en biodiversiteit

Opdrachtgevers

ZuivelNL

Overige betrokkenen

Provincie Groningen

Status

Looptijd

2025

Budget

€ 90.170 (ex. btw)

Bijdrage ZuivelNL

€ 75.000 (ex. btw)

Vraaggestuurd onderzoek

Om beter aan te sluiten bij de behoefte van melkveehouders, heeft ZuivelNL ideeën bij hen opgehaald. Op basis van een aantal ideeën worden onderzoeksprojecten uitgevoerd.