Jaarverslag 2019 verschenen

De algemene vergadering van ZuivelNL heeft op 14 juli 2020 het Jaarverslag 2019 goedgekeurd en dechargeerde het bestuur voor het gevoerde beleid.

Sluimerend ongenoegen

Jorritsma: “Het piept en kraakt in de melkveehouderij. Het al langer sluimerende ongenoegen binnen de Nederlandse boerenstand over de steeds verder toenemende eisen, plotselinge beleidsveranderingen en de vaak ongenuanceerde kritiek over de werkwijze in de agrarische sector is in 2019 naar buiten gekomen met de aanpak van de stikstofproblematiek. De weerstand van boeren keerde zich ook tegen de vertegenwoordiging en belangenbehartiging in eigen geledingen. Het vertrouwen in de overheid, maar ook het vertrouwen onderling, was zoek. De versnippering in boerenvertegenwoordiging is zichtbaar geworden.”

Juist nu behoefte aan sterke ketenorganisatie

Daarom is er volgens Jorritsma er, ondanks alle interne meningsverschillen, juist nu behoefte aan een sterke ketenorganisatie die zich richt op de ontwikkeling van de sector. “Uiteindelijk gaat het om de concurrentiepositie van de zuivelsector op de wereldmarkt en de maatschappelijke acceptatie van de wijze van ondernemen in combinatie met verdienmodellen. Overheden en maatschappelijke organisaties stellen steeds meer eisen aan de wijze van boeren. Daar staat echter weinig tegenover om de hogere kosten te compenseren. In de markt moeten dan de extra inspanningen op bijvoorbeeld duurzaamheid terugverdiend worden. De realiteit is dat marktpartijen, in een internationaal concurrerende markt, én consumenten daar nauwelijks een boodschap aan hebben. Van de melk gaat nog eens 65 procent naar het buitenland. Het is een uitdaging voor de sector om de inspanningen om bijvoorbeeld de CO₂-footprint te verlagen ook daadwerkelijk terug te verdienen in de internationale markt. Ook overheden en maatschappelijke organisaties hebben daarom een verantwoordelijkheid om bij te dragen aan realistische verdienmodellen.”

19,7 miljoen euro aan investeringen in de ontwikkeling van de zuivelketen

ZuivelNL heeft in 2019 in totaal 21,4 miljoen euro besteed. Hiervan is 19,7 miljoen euro (92%) geïnvesteerd in activiteiten op het gebied van Diergezondheid (6,7 miljoen euro), Voedselveiligheid (1,0 miljoen euro), Onderzoek & Innovatie (6,4 miljoen euro), Duurzaamheid, inclusief de KringloopWijzer (4,5 miljoen euro), Opleiding & Arbeid (0,2 miljoen euro) en Marktinformatie, Export & Voorlichting (0,9 miljoen euro).

11,1 miljoen euro terugbetaald aan melkveehouders

ZuivelNL financiert de activiteiten uit de contributie van de ledenorganisaties en partners. Die is gebaseerd op een inhouding van 0,05 euro per 100 kilo melk van melkveehouders en van 0,02 euro per verwerkte 100 kilo melk van zuivelondernemingen. In 2019 is het restbedrag van het fosfaatreductieplan van 11,1 miljoen euro aan de melkveehouderij (0,08 euro per 100 kg melk) terugbetaald aan melkveehouders. In 2017 was er eenmalig een extra heffing van 25 miljoen euro (0,18 euro per 100 kg melk) om de uitvoeringskosten en opkoopregeling van het fosfaatreductieplan te bekostigen.

Ingeteerd op eigen vermogen

Bij de start van ZuivelNL in 2014 is een van de voorwaarden geweest dat geleidelijk ingeteerd zou worden op de reserves van destijds 35,7 miljoen euro. Het eigen vermogen, is in lijn met gevoerde beleid, in de afgelopen jaren afgenomen naar 1,2 miljoen euro in 2019. Er is voor gekozen de contributie bij de start van ZuivelNL t.o.v. de contributie van het Productschap Zuivel te verlagen van 0,08 euro naar 0,05 euro per 100 kg melk voor melkveehouders en van 0,04 euro naar 0,02 euro per 100 kg melk voor de zuivelindustrie. De contributie is in de loop van de jaren niet verhoogd. Tevens heeft ZuivelNL zes jaar lang de bijdrage van ruim 5 miljoen euro aan het Diergezondheidsfonds betaald. Deze bijdrage moet vanaf 2020 door de melkveehouders zelf worden betaald. In 2019 is tevens 11,1 miljoen euro aan resterende fosfaatgelden aan melkveehouders terugbetaald.

Jorritsma nog een jaar voorzitter

De algemene vergadering van ZuivelNL heeft Jorrit Jorritsma herbenoemd als voorzitter. Op verzoek van Jorritsma zelf is dat voor 1 jaar, tot na afloop van de algemene vergadering in juni 2021.

Projecten ZuivelNL 2019

Onderzoek & Innovatie

In 2019 is een aantal nieuwe onderzoeksprojecten gestart die door ZuivelNL worden medegefinancierd:

• Optimaliseren gezamenlijk grondgebruik akkerbouw en melkveehouderij
• Bouwplannen onder klimaatveranderingen en eiwittransitie
• Verkenning verbeteren opname weidegras
• Stikstofdynamiek in vruchtwisseling en Verbeterde stikstofbemesting op grasland
• Digitaliseren ZuivelNL-kennis 2020 (Verantwoorde Veehouderij)

Publiek-private samenwerking (PPS-en):

• Ruwvoer, bodem en kringlooplandbouw
• Toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector: Integrale realisatie DZK-doelen 2030
• Op weg naar een klimaatneutrale en emissiearme melkveehouderij met de KringloopWijzer

Daarnaast zijn er in 2019 nog een dertigtal lopende onderzoeksprojecten die door ZuivelNL worden (mede)gefinancierd.

Voedselveiligheid

Vanuit ZuivelNL wordt het onderzoeksprogramma Gemeenschappelijke Research Zuivel gefinancierd. De aanwezigheid van mogelijke contaminanten in rauwe melk wordt structureel onderzocht. Daarmee draagt het programma in belangrijke mate bij aan de kwaliteit van Nederlandse zuivelproducten.

Diergezondheid & Dierenwelzijn

In juni 2019 is het Convenant financiering bestrijding besmettelijke dierziekten 2020-2024 ondertekend. In dit convenant zijn de afspraken neergelegd over de kostenverdeling tussen overheid en veehouderijsectoren voor de kosten van preventie, monitoring en eventuele bestrijding van besmettelijke dierziekten, zoönosen en ziekteverwekkers in Nederland. Op het gebied van bestrijding van IBR en BVD worden de effecten van de landelijk aanpak zichtbaar. Eind december 2019 had 74% van de melkveebedrijven de status vrij of onverdacht voor IBR en BVD.

Duurzaamheid

ZuivelNL speelt een stimulerende en faciliterende rol bij de verduurzaming van de sector door het programmamanagement van de Duurzame Zuivelketen op zich te nemen. In Duurzame Zuivelketen-verband heeft de sector in 2019 nieuwe doelen en een aantal nieuwe thema’s voor 2030 gedefinieerd. In een pilot Zuivel versterkt natuur en landschap met BoerenNatuur wordt een impuls gegeven aan het zichtbaar maken en versterken van natuur- en landschapsbeheer door melkveehouders.

De KringloopWijzer brengt het mineralengebruik op een melkveehouderij in kaart. In 2019 maakten 15.500 van de 16.260 melkveebedrijven gebruik van de KringloopWijzer.

Arbeid & Onderwijs

ZuivelNL zet zich in voor het bevorderen van het imago van bedrijven in de zuivelketen als werkgever; werkt aan duurzame inzetbaarheid in de melkveehouderij en industrie en stimuleert nieuwe instroom van personeel. AgrozorgWijzer ondersteunt bij psychosociale hulp aan agrariërs. ZuivelNL stelt gratis lesmateriaal ter beschikking aan het basisonderwijs en vmbo. ZuivelNL verzorgde in 2019 voor 45.000 basisschoolleerlingen een bezoek aan een melkveebedrijf.

Marktinformatie

Elke woensdag publiceert ZuivelNL de Nederlandse zuivelnoteringen. Elke maand wordt een Marktbericht Zuivel gepubliceerd met onder meer productiegegevens en marktprijzen en viermaal per jaar Wereldzuivelhandel Actueel.

Exportondersteuning

ZuivelNL coördineert voor de zuivelsector de aanpak van veterinaire vraagstukken bij export van zuivelproducten naar derde landen.